Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1305 roku. W przeszłości Cieszowa należała do rodziny Cieszowskich (1586–1628), Zuzanny Breberówny (1628–1673), Jana Kacpra Starzyńskiego (1673–1675), rodziny Strachwitzów (1676–1788), Schnudlerów (1788–1892) i książąt von Hohenlohe (1892–1945). Wioska przez wieki była symbolem symbiozy życia chrześcijan z wyznawcami religii mojżeszowej. Pierwsze rodziny żydowskie przybyły do Cieszowej pod koniec XVI wieku. Właściciele wioski: baron Jan Fryderyk von Strachwitz und Gross-Zauche i baro- nowa Zofia Elżbieta von Frankenberg und Proschlitz przyczynili się do budowy w 1751 roku zarówno drewnianego kościoła katolickiego, jak i drewnianej bożnicy, powstałej prawdopodobnie już w 1741 roku. Sugeruje się, że oba budynki wzniósł ten sam cieśla, a bożnica była pierwszym domem modlitwy dla Żydów w całym okręgu lublinieckim. W 1908 roku synagogę wraz z zabudowaniami zakupił na licytacji ks. Karol Urban – proboszcz z Sadowa. Tuż przed wybuchem II wojny światowej, na skutek zniszczeń, rozebrano synagogę i dom rabina. Po wyznawcach religii mojżeszowej pozostał tylko żydowski cmentarz (kirkut).

Ośrodek powstał z inicjatywy Jana Myrcika, w oparciu o jego zbiory dotyczące historii Ziemi Śląskiej, ze szczególnym uwzględnieniem terenów znajdujących się na mapie powiatu lublinieckiego. Ośrodek mieści się w czterech pomieszczeniach prywatnych właściciela.

Uroczyste otwarcie Ośrodka - z udziałem wielu znanych osobistości ze świata kultury i nauki a także środków przekazu - miało miejsce 3 maja 2001 roku. Ośrodek Prowadzi „Księgę Gości", w której znajduje się około dwa tysiące pochlebnych wpisów.

Przed Ośrodkiem znajduje się wielka gablota reklamowa, w której ukazane jest piękno Gminy Koszęcin i Powiatu Lublinieckiego.

We wrześniu 2008 roku odsłonięto przy muzeum interesujący i dużych rozmiarów pomnik poświęcony 370 poległym na różnych wojnach Koszęcinianom.

Pałac w Koszęcinie jest siedzibą Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” od początku istnienia zespołu, w którym niegdyś królowa Marysieńka miała oczekiwać przez kilka tygodni na powrót małżonka Jana III Sobieskiego z odsieczy wiedeńskiej. Jest to jeden z największych w Polsce Zespołów Pałacowo-Parkowych z okresu neoklasycyzmu, zaliczony do I kategorii zabytków. Pałac jest budowlą składającą się z trzech niesymetrycznych skrzydeł. Najpiękniejsze, zachodnie - mieści Salę Balową i wychodzący na park taras, Salę Kominkową oraz Salę Zieloną, w której zachował się okrągły piec kaflowy w stylu empire. Wnętrza Pałacu wykorzystywane są do organizacji różnorodnych spotkań: bankietów, konferencji oraz szkoleń. Przy Kaplicy Pałacowej - obecnie kameralnej sali koncertowej, znajduje się wieża z tarasem widokowym. W obrębie siedziby mieści się także Pawilon im. Elwiry Kamińskiej oraz Dom Pracy Twórczej im. Adolfa Dygacza, które służą jako obiekty widowiskowo-dydaktyczne. Pałac otacza park krajobrazowy w stylu angielskim, założony w połowie XIX wieku, z pomnikami przyrody i malowniczo położonym stawem. Miejsce to znają wszyscy uczestnicy wielkoformatowych imprez plenerowych jak: „Święto Śląska” czy „Cietrzewisko”, które przyciągają corocznie kilka tysięcy osób.

Zarówno zrewitalizowane wnętrza jak i atmosfera historycznego miejsca, w którym od ponad pół wieku pracują i mieszkają artyści oraz „smaczna kuchnia” sprawiła, iż Pałac w Koszęcinie stał się miejscem komfortowego wypoczynku. Dodatkową atrakcją dla gości jest boisko do koszykówki, kort tenisowy oraz wypożyczalnia kijków do Nordic Walking. Wycieczki do siedziby Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, są popularną formą spędzenia wolnego czasu zarówno dla mieszkańców Powiatu Lublinieckiego, jak i turystów z całej Polski.