Jednostka Wojskowa Komandosów w Lublińcu działa w czasie pokoju, kryzysu i wojny, zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Rodowód jednostki sięga 1957 roku, kiedy to w Krakowie powstała kampania rozpoznawcza stacjonująca w koszarach 16. Batalionu Szturmowo-Rozpoznawczego. Na przestrzeni lat jednostka zmieniała swoją lokalizację (Dziwnów na Wyspie Wolin) oraz charakter organizacyjny (z kampanii przeistaczając się w 1. Batalion Szturmowy). W 1986 roku została przeniesiona do Lublińca.

8 października 1993 roku szef sztabu generalnego Wojska Polskiego wydał rozporządzenie o formowaniu nowej jednostki: 1. Pułku specjalnego. Jednostka osiągnęła gotowość do zadań bojowych w roku 1994, a 23 listopada 1995 roku Prezydent RP na wniosek Ministra Obrony Narodowej przyznał nowej jednostce sztandar.

Jednostka jest kontynuatorem tradycji następujących formacji:

• Samodzielnej Kampanii „Commando” (1942-1944),
• Batalionu Armii Krajowej „ZOŚKA” (1942-1944),
• Polskiego Samodzielnego Batalionu Specjalnego (1943-1944),
• Batalionu Armii Krajowej „Parasol” (1944),
• Batalionu Szturmowego w Dziwnowie (1964-1993),
• Kampanii Specjalnej „Commando” w Bolesławcu (1967-1994)

Jednostka podlega bezpośrednio Dowódcy Wojsk Specjalnych. Odziedziczyła insygnia trzech orderów wojennych Virtuti Militari – jako spadkobierczyni formacji wyróżnionych tym najwyższym odznaczeniem.

W 2013 roku Minister Obrony Narodowej wyróżnił Jednostkę tytułem „Przodujący Oddział Wojska Polskiego”.